زیارت خاندان کرامت برای شیعیان و دوستداران و محبان اهل‌بیت(ع) آدابی دارد که برخی از آنها ویژه زنان است و مهم‌ترین آن سرکردن چادر و حفظ حجاب است. این موضوع در حرم امام رضا(ع) بیش از همه رعایت شده و بر آن تاکید می‌شود.
قبل‌ترها وقتی زائری به زیارت حرم علی بن موسی‌الرضا(ع) مشرف می‌شد، همیشه چادر همراهش بود یا در صورت ناچاری از چادرهای امانتی که بخش ورودی در اختیارشان می‌گذاشت استفاده می‌کرد.  
 اما چند سالی می‌شود به دلیل راحتی خیال زائر، دفاتر امانات چادر ذیل بخش انتظامات صحن و حریم راه‌اندازی شده و در قبال دریافت مدرک معتبر شناسایی، چادر دوخته شده تحویل می‌دهند که این تحویل چادر خود موجب خاطره‌سازی و نوع جدیدی از خدمت به زائران شده است که در ادامه با گوشه‌ای از لحظات خدمت در این دفاتر آشنا خواهید شد.
 

ضوابطی برای اخذ چادرهای امانتی  

«خانم! اگر چادر ندارید می‌تونید از دفاتر امانات، چادر بگیرید». 
 با خوشحالی کمی از مسیر آمده را طی می‌کند و پرسان پرسان خودش را به همان دفتری که خادم حرم نشانش داده می‌رساند.  
 با اولین درخواست خادم، جا می‌خورد چرا که از ترس گم‌شدن، همه مدارکش را توی محل اسکان گذاشته و فقط کارت‌بانکی و گوشی همراهش و یک کیف کوچک زنانه همراه خود به حرم آورده است.  
برخی از زائران به دلیل ناآشنا بودن با قوانین دفاتر امانات چادر، سخت‌تر چادر می‌گیرند و برخی نیز مخاطب دائمی این دفاتر شده‌اند و هنوز نیامده، کارت شناسایی‌شان را به خادم‌ها می‌دهند که هر نفر با یک کارت شناسایی می‌تواند تا ۴ چادر امانت بگیرد.
 دلیل سختگیری این قوانین را که جویا می‌شویم مسئولان این دفاتر برایمان توضیح می‌دهند که در مواردی که زائر کارت ملی یا مدارک شناسایی دیگری ‌همراه نداشته باشد، به‌ناچار بدون کارت هم چادر تحویل داده می‌شود.
 اما متأسفانه گاهی زائری که کارت ملی نداده است، خودش را مسئول حفظ آن نمی‌داند و به محض تمام‌شدن زیارت، آن را در گوشه‌ای رها می‌کند که این کار با حفظ حریم رضوی منافات دارد و از طرفی این ضوابط برای حفظ اموال موقوفه است.
سری به چند دفتر امانات چادر می‌زنیم تا نظر زائرها و خادم‌ها را نسبت به دایر شدن این دفاتر جویا شویم.  
«وای چقدر قشنگه، نمی شه این چادرها رو ازتون بخریم»، «خانم! از کجا می‌تونیم مثل این چادر رو تهیه کنیم؟»، «خانم میشه از مدلای جدیدتون بهم چادر بدید؟» اینها واکنش برخی زائران است که چادرهای صدفی رنگارنگ را بعد از ثبت اولیه اطلاعات سر می‌کنند.  
سایز چادرها با قدهای ۱۳۰، ۱۴۰، ۱۵۰، ۱۶۰ و ۱۷۰ سانتی‌متر دوخته شده که هر کدام رنگ مشخصی دارد و در قفسه‌های چادر چیده شده‌اند.  
عده‌ای نیز به‌قدری چادرهای امانتی حرم را دوست دارند باوجوداینکه خود چادر دارند باز هم به این دفاتر مراجعه می‌کنند و می‌گویند زیارت با این چادرها برایشان دلنشین‌تر و راحت‌تر است.  
 

سیستم تحویل امانت چادر هوشمند است

خادمی که متصدی ثبت اطلاعات است با خوش‌رویی با زائران سلام و علیکی می‌کند و بعد از زائر درخواست مدرک شناسایی می‌کند.  
یکی از آنها که بیش از همه در این بخش کارکرده، می‌گوید: یکی از مسائل اساسی ما، زائرانی هستند که برای دفعه اول به زیارت آمده‌اند و فقط از وجود چنین دفاتری اطلاع دارند؛ اما قوانین آن را نمی‌دانند.  
البته برخی نیز برای تحویل مدرک شناسایی مقاومت می‌کنند؛ اما وقتی اصرار می‌کنیم که بدون آن نمی‌شود بعد از چند دقیقه با مدرک همسر، خواهر یا یکی از همراهانشان بر می‌گردند.  
چرا که نیاز نیست حتماً مدرک شناسایی از فرد امانت‌گیرنده باشد مهم این است که اطلاعات درست و دقیق به ما بدهد تا مشکلی برای ما و خودش پیش نیاید. می‌پرسم؛ مثلاً چه مشکلاتی که جواب می‌دهد: سیستم تحویل امانت چادر هوشمند است و افراد را با کد ملی و حتی شماره تماس شناسایی می‌کند.  
اگر فرد نداند کارت چه کسی را در اختیارمان گذاشته است و فراموش کند، تحویل کارت به‌راحتی صورت نمی‌گیرد.  
 از طرفی ما رسید کاغذی به زائر تحویل می‌دهیم که برای ما حکم سند دارد و اگر بعد از زیارت آن را گم کند باز هم برای تحویل مدرک نیاز به هماهنگی بیشتری با ناظم کشیک بخش خودمان است که زمان بر است.  
 از خادم دیگری می‌پرسم با چادری که زائر بعد از زیارت به شما بر می‌گرداند چه می‌کنید که پاسخ می‌دهد: تمامی چادرهای استفاده شده در کیسه‌های پارچه‌ای جداگانه نگهداری می‌شوند و در طول روز به بخش شستشو تحویل داده می‌شود. چادرها بعد از شستشو در کیسه‌های پلاستیکی بسته‌بندی می‌شود و موقع تحویل چادرهای تمیز را به زائر می‌دهیم.
 

خدمات حجاب فراتر از چادر 

گوشه‌ای ایستاده‌ام و به فرایند امانت چادر نگاه می‌کنم. ساعتی نیست که زائر به دفتر امانات چادر مراجعه نکند؛ اما اوج مراجعه زائر وقت‌های اقامه نماز است که خادم‌ها سعی می‌کنند با سرعت بیشتری خدمات بدهند.  
 اینکه چند چادر در طول روز امانت داده می‌شود و چه اقلام دیگری به زائران داده می‌شود مرا به گفت‌وگو با مسئول انتظامات صحن و حریم خواهران می‌کشاند.  
خانم قاسمی در این باره می‌گوید: خدمات حجاب ما اگرچه در دفاتر امانات چادر و روی چادر متمرکز است؛ اما صرفاً به آنها خلاصه نمی‌شود.  
ما به بهانه مناسبت‌های مختلف از جمله ولادت یا شهادت حضرت فاطمه زهرا(س)، دهه کرامت، دهه آخر صفر، ولادت حضرت معصومه(س) و... بسته‌های هدیه حجاب و تبرکی نیز به بانوان و دختران زائر در صحن و حریم تقدیم می‌کنیم.  
قاسمی ادامه می‌دهد: پد آرایشی، پد لاک‌پاک‌کن، روسری، جوراب، گیره روسری، دستمال‌کاغذی جیبی و بسته‌های تبرکات نبات و شکلات از جمله هدایای مربوط به حجاب است که به زائران تقدیم می‌شود.
مسئول انتظامات صحن و حریم خواهران به آمار اقلام اهدایی حجاب و خدماتی که در این حوزه طی آبان‌ماه ۱۴۰۳ صورت گرفته است هم اشاره می‌کند و می‌گوید: به عنوان مثال ما در ماه گذشته، ۸۵ هزار قواره امانت چادر به زائر، ۶۵ هزار و ۴۶۰ قواره چادر تحویلی به خشک‌شویی، ۶۵ هزار و ۹۲ چادر شسته شده و دریافت شده از خشک‌شویی، اهدای ۵ هزار پد آرایشی، دو هزار پد لاک پاک کن، ۶۳ جفت جوراب، ۶ هزار و ۴۱۰ گیره روسری و ۲۹۰۰ نبات متبرک در دفاتر امانات چادر، توزیع داشتیم.
قاسمی بخش دیگری از فعالیت خادم‌یاران در حوزه حجاب و عفاف را نیز معرفی می‌کند و ادامه می‌دهد: روزانه به‌صورت تقریبی نیز آمار تذکرات لسانی خادم‌یاران در خصوص اجرای فریضه امر به معروف و نهی از منکر که وظیفه اصلی خود می‌دانیم را در دفتری ثبت می‌کنیم که بخش عمده آن مربوط به حجاب است، به‌طوری‌که در آبان‌ماه ۵۵۰ هزار تذکر لسانی ثبت شده است که تمامی اینها توسط ۱۳ هزار و ۵۰۰ خادم‌یار صورت‌گرفته است.  
این آمار شامل فعالیت تمامی خادم‌یاران در بخش‌های مختلف صحن و حریم است و صرفاً به دفاتر امانات چادر محدود نمی‌شود.  
 همچنین جهت تشویق کودکان به امر حجاب گاهی خادم‌یاران با هزینه شخصی هدایایی را تهیه می‌کنند و در مناسبت‌های مختلف به زائرین خردسال با «قول لیّن» یا به تعبیری سخن نرم تقدیم می‌کنند که در آبان‌ماه ۲۸۰ قواره روسری ویژه این زائرین کوچک و ۲ هزار و ۲۵۰ بسته متبرک شامل نبات و نمک و نخود و کشمش به زائران اهدا شده است.